Peru topraklarında ilk yaşayanlar Panama Boğazını geçen ve Pasifik Okyanusunu aşan göçebe avcıları ve balıkçılık yapan insanlardır. Peru'da M.Ö. 1200 yıllarından, M.S. 1532 yılına kadar çeşitli medeniyetler gelip geçmiştir. Chavin (Şöven), Klasik, Chimu ve İnka diye bilinen bu dönemlerin sonuncusu olan İnka medeniyeti kıtada ve ülkede en tesirli olanıdır.İnka medeniyeti, Güney Amerika 'nın batı kıyısındaki And Dağları bölgesindeki Cuzco şehri civarında, efsanevi kralları ve ilk Sapa Inca olan Manco Capac'ın 11. yüzyılda Cuzco Krallığı'nı kurmasıyla başlamıştır. Manco Capac'ın soyunun egemenliğinde Krallık bölgedeki diğer Andlı topluluklar gibi büyümeye devam etmiş ve 1438 yılında adının birebir çevirideki anlamı yer sallayan olan Pachacutec liderliğindeki İnkalar sınırlarını genişleterek diğer Andlı toplulukları egemenlikleri altına almaya başlamışlardır. Böylece, Pachacutec Amerika kıtasında Kolomb varolan en büyük imparatorluk olan İnka İmparatorluğu nu (Tawantinsuyu) kurmuştur.
1532 yılında, iki kardeşHuascar ve Atahualpa arasındaki iç çekişmeler sonrasında, Francisco ,önderliğindeki İspanyol işgalciler İnka bölgesini ele geçirmişlerdir. Bunu takip eden yıllarda İspanyollar tüm And bölgesindeki tek hakim güç konumuna gelmişlerdir. 1542 yılında Peru Valiliği 'nin kurulmasına dek isyan eden İnkaları bastırmayı bilen İspanyollar, 1572 yılındaki Vilcabamba 'daki son İnkaların direnişinin de yıkılması ile İnka medeniyetini bitirmiş oldular. Tüm bu olanlara rağmen İnkaların bazı kültürel gelenekleri, özellikle Quechuas ve Aymara halkları arasında olmak üzere günümüze kadar gelmiştir.İnkalar, Şehirlerini ve kalelerini çoğunlukla Anda Dağları 'nın yüksek kesimlerdeki dik ve sarp yamaçlara inşa etmişlerdi. İnka şehirlerinin mimarisi hala bilimadamlarını şaşırtmaktadır.
İnkalar korkusuz birer savaşçı olmalarının yanı sıra çok vahşi bir cezalandırma sistemine sahiptiler. Eğer bir kişi hırsızlık yapar, Sapa'nın eşiyle ya da bir Güneş Bakiresi ile seks yaparsa uçurumdan atılır, elleri kesilir, gözleri oyulur ya da açlıktan ölünceye kadar asılırdı. Dolayısıyla cezalıların çoğunun ölümle cezalandırıldığı bir toplumda hapishaneler gereksizdi.İnkaların tapındıkları tanrılardan oluşan çok tanrılı bir dinleri vardı. Yaratıcı konumunda bir tanrı ve onun yarattığı birçok başka tanrı vardı. Ayrıca toprak anave deniz ana konumunda bulunan tanrıçalar da vardı. Bu tanrılardan bir kısmı:
Viracocha - Yaratıcı tanrı
İnti - Güneş tanrısı
Mama Quilla - Ay Ana , Ay tanrıçası
İlyapa - Hava durumu tanrısı (iklim tanrısı)
İnkalar altının güneşten gelen bir çeşit şekerleme olduğunu düşünürlerdi. Altın ancak çeşitli kutular, mücevherler gibi törensel eşyalar ya da süslü mezar taşları veya tapınaklar yapmak amacıyla kullanıldığında bir değere sahipti. İnka altınlarının neredeyse tamamına yakını İmparatorluk Pizarro tarafından ele geçirildiğinde alındı ve eritildi.
500 yıl önce kurban edilen 140 çocuğa ait mezarlar ile Çocukların, doğa güçlerini memnun etmek isteyen ‘Chimu Medeniyeti’ tarafından topluca kurban edildikleri düşünülüyor.Arkeologlar, Peru’nun kuzeyinde en az 140 çocuk iskeleti buldu. Bu rakam Peru tarihinin bu güne kadar ki en büyük toplu çocuk mezarı olduğu belirtildi. Araştırmacılar, yaşları 5 ila 14 arasında değişen 140 çocuğa ait kalıntılar Peru’nun Trujillo kenti yakınlarında Pasifik okyanusuna bakan bir yamaçta kazılmış sığ mezarlarda bulundu.
Araştırmayı yayımlayan National Geographic dergisi, çocukların yanı sıra hepsinin aynı törende öldürüldüğü anlaşılan 200 lamanın kalıntılarına da rastlanıldığını aktardı. Daha önce de 2011 yılında yapılan bir araştırmada, yaklaşık 40 çocuk iskeleti bulunmuştu.
Çocukların topluca kurban edilmesinin arkasında yatan sebep ile ilgili olarak BBC’ye değerlendirmede bulunan Arkeolog Hagen Klaus, “Yoğun yağışlar ve sellerin durması için yetişkinleri kurban ettikten sonra bunun işe yaramadığını gören kabileler, çocukları kurban etmeye karar verdiler” dedi.Bütün çocukların göğüs hizasında kesiklerle öldürüldüğü ve kalplerinin çıkarıldığı anlaşıldı.Doğa güçlerinin öfkesini yatıştırmak için mi?
Uzmanlar, çocukların ve lamaların muhtemelen doğa güçlerini kontrol etme umuduyla adak olarak kurban edildiklerini düşünüyor. 3500 yıllık bir tapınağın yakınlarında 42 çocuk ve 76 lamaya ait kalıntılar buldular. Beş yıl sonra kazılar tamamlandığında bulunan çocuk mezarlarının sayısı 140, lama kalıntılarının sayısı da 200’e varmıştı.
Mezarlarda bulunan ip ve kumaş gibi kalıntılardan çocukların MS 1400 ve 1450 tarihleri arasında öldürülmüş olduğu anlaşılıyordu.
Çocuklar batıya, lamalar doğuya
Deniz seviyesinin yaklaşık 300 metre üzerinde bulunan mezarlar Trujillo kentine bitişik çağdaş yerleşim Huanchaco’nun altındaydı. Kalıntılardan çocukların göğüsleri kesilerek öldürülüp kalpleri çıkarıldıktan sonra denize karşı yani batıya doğru bakan bu yamaca gömüldüklerini gösteriyor. Bulunan lama kalıntılarının tümünün ise 1,5 yaşından küçük olduğu ve doğuya bakacak şekilde gömüldükleri görüldü.
Uzman heyetten John Verano, “Bunun sistemli ve törensel bir toplu öldürme olduğu kesin” diyor.
Bugünkü Meksika’nın başkenti altındaki Aztec kenti Tenochtitlan’da, Büyük Tapınak’ta bulunan 42 çocuk kalıntısı, bu son kazıya kadar, belgelenmiş “en büyük çocuk adama töreni” olarak kayıtlara geçmişti.
Peru sahili boyunca bugün Ekvador’un başladığı yere kadar uzanan Chimu medeniyetine, 1475 yılında yani muhtemelen mezarı bulunan çocukların öldürülmesinden kısa süre sonra Ay’a tapan antik Chimu medeniyeti, İnka uygarlığı tarafından yönetilmeye başladıktan 50 yıl sonra Güney Amerika’yı işgal eden İspanyolların eline geçmişti.(arkeolojihaber)
Derlemedir.Akcan Mir
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder