Latin Harfleriyle Osmanlı Türkçesi
III.Selim'in kız kardeşi Hatice Sultan (III.Mustafa'nın kızı) Latin Harfleriyle Türkçe yazan ilk insandır.
1804 yılında Hatice Sultan'a ait Ortaköy-Kuruçeşme arasındaki Neşetâbâd Sarayı'nın kısmi onarım ve iç dekorasyonunu yapan Mimar Antine Ignace Melling biraz Türkçe biliyordu,ama Arap alfabesi okuyup yazamıyordu. Sanatçının haberleşme konusundaki sıkıntısını ortadan kaldırmak isteyen Hatice Sultan Latin alfabesini öğrendi ve ona notlarını bu biçimde göndermeye başladı.
FRANSIZ ressam ve mimar Antoine Ignace Melling, 1763 ile 1831 arasında yaşadı. Fransa’da mimarlık okuduktan sonra Osmanlı Devleti’nin Petersburg’daki elçisi tarafından İstanbul’a getirildi, bazı saraylar inşa etti ve eski saraylardan bazılarının da restorasyonunu yaptı. 1802’de Paris’e döndü ve İstanbul’da hazırlamış olduğu çizimleri gravürler şeklinde ardarda yayınlamaya başladı. Melling’in daha sonra kitap haline getirilen gravürleri, eski İstanbul’u konu alan eserler arasında bugün en kıymetlilerindendir.
Uzun müddet Üçüncü Selim’in kızkardeşlerinden Hatice Sultan için de çalışan Melling, Hatice Sultan’ın Ortaköy ile Arnavutköy arasındaki sarayını inşa etmesinin yanısıra mücevherlerinin ve saray eşyalarının yapımı ile uğraştı, Latin alfabesini öğrettiği Sultan ile Türkçe ama Latin harfleri ile yazıştı. Türkçesi kırıktı fakat ne demek istediğini anlatabiliyordu.
Melling ile Hatice Sultan arasındaki bu yazışmalar şimdi Fransa’da özel bir kolleksiyonda bulunuyor. Jacques Perot ve Frederic Hitzel tarafından toplanan mektuplar İstanbul’da 2001’de Tarih Vakfı tarafından kitap halinde de yayınlandı.
Böylece Harf devriminden 125 yıl önce Türkçeyı Latin alfabesiyle yazmış oluyorlardı.Bu mektuplar şu anda Fransa'daki özel bir koleksiyonda korunmaktadır
Derleme: Mir Akcan
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder