iSLAM ÖNCESi ORTA ASYA TÜRKLERiNDE KUR VE KURLUK
Eski Türklerde “belbağı” terimi kemer ya da kuşağı ifade eden en eski terimlerden biridir. Kuşak kelimesi ise “kurşak” ke limesinden, eski Türkçe “bağlamak, kuşaklamak” anlamına gelen “kur-la-mak” fiilinden gelmektedir. İslam öncesi dönemde eski Türkler bu fiil kökünden türeterek kemere “kur” demişlerdi. Özellikle hükümdarın taktığı, süslü, işlemeli, değerli taşlarla bezenmi. altından yapılmış kemerlere “kur kurşak” denildiği bilinmektedir.(Ögel, 2000:73*74)
Hatta bu tipteki Ordos bronz kemerleri ile hayvan mücadelesinin işlendiği olağanüstü güzellikte yapılmış kemer tokaları bozkır kültürü sanatının alamet-i farikası sayılabilir.
Eski Türklerde “belbağı” terimi kemer ya da kuşağı ifade eden en eski terimlerden biridir. Kuşak kelimesi ise “kurşak” ke limesinden, eski Türkçe “bağlamak, kuşaklamak” anlamına gelen “kur-la-mak” fiilinden gelmektedir. İslam öncesi dönemde eski Türkler bu fiil kökünden türeterek kemere “kur” demişlerdi. Özellikle hükümdarın taktığı, süslü, işlemeli, değerli taşlarla bezenmi. altından yapılmış kemerlere “kur kurşak” denildiği bilinmektedir.(Ögel, 2000:73*74)
Hatta bu tipteki Ordos bronz kemerleri ile hayvan mücadelesinin işlendiği olağanüstü güzellikte yapılmış kemer tokaları bozkır kültürü sanatının alamet-i farikası sayılabilir.
Sadakat andı içmek; kur adı verilen kemerle kılıç, kama ve sadak kuşanmak gibi askeri törenler yüzyıllarca devam etmiştir. Bu andları gerçekleştirmek için ise “kur” adı verilen rütbe belirten kemerler gerekliydi. Kur üzerindeki madeni levhalara “toka/toku”, altın veya gümüşten yapılanlara ise “tuş” adı verilmekteydi. Okluk, suvluk (mendil) ile kur üzerindeki tuşlar rütbeyi gösterirdi. Özellikle tokular, erlik fazileti göste ren kişilere nişan olarak takılırdı. Bu tokular kemere ve kemerden sarkan deri saçaklar üzerine takılıyordu.
Doç.Dr. Tilla Deniz BAYKUZU
Doç.Dr. Tilla Deniz BAYKUZU
Hiç yorum yok:
Yeni yorumlara izin verilmiyor.