III. Orhon Yazıtı

Diğer Uygur kitabeleri içerisinde farklı bir yere sahiptir. Zira;
Türkçe, Çince ve Sogdça olmak üzere üç dilde yazılmıştır. Bu yazıt III. Orhon Yazıtı olarak da adlandırılmıştır. Bunun nedeni ise; Birinci ve İkinci Orhun Yazıtları’nın yakınlarında bulunmuş olmasıdır. Türkçe kısım okunamayacak kadar tahrip olmuştur. Ancak “Ay Tengride Kut Bulmuş Alp Bilge Tengri” adına dikildiği bilinmektedir. Üç dilde yazılan ve Türkçe kısmı Göktürk harfli olan bu yazıtın, Türkçe kısmı tahrip olmasına rağmen, Çince kısmı daha okunur durumdadır.Başlığında ejderha resmi yer alan kitabe, Uygur Devleti'nin kuruluşundan itibaren tahta geçen 9 kağan ve Uygurların Mani dinine girişi hakkında bilgi vermektedir.
Türkçe bölümü oldukça yıpranmıştır.Abidede toplam 52 satır yazı vardır ki,bunların çoğu birer kelimedir.
Yazıt 1889 tarihinde Yadrintsev’in Kuzey Moğolistan’ı ziyareti sırasında büyük bir harabede bulundu.Yazıtın ilk neşri Radloff’un eserinde olmuştur.
Derleme ;Akcan MİR