Augustus Tapınağı (Yazıtlar Kraliçesi)

İmparator Augustus adına yaptırılan tapınak, 16. yüzyıldan beri, bilim adamları ve tarihçilerin dikkatini çekmektedir. Avusturya İmparatorunun elçisi Busbecq, tapınağı incelemiş ve anıtın kopyasını çıkarmıştır. Daha sonra Charles Texier ve Georges Perrot, Schede-Krencker tapınak üzerine bilimsel incelemelerde bulunmuş ve yayınlamışlardır. Bugün Hacı Bayram Camii bitişiğinde bulunan tapınak, Frig tanrıları Men ve Kybele’ye ait tapınağın üzerine yapıldığı söylenmektedir. Bugün ayakta kalan büyük kapı, sella, ve pronaos kısımlarıdır. Kısa yanlarında 8, uzun yanlarında 15 sütunu kapsayan dikdörtgen planlı, Korinth düzeninde bir peristasis ile çevrilmiş, pseudodipteros planlı bir yapıdır.

İmparator Augustus, ölümünden önce Vesta rahibelerine verdiği dört adet belge, Monumentum Ancyranum “Ankara Anıtı”, Res gestae “Ankara Yazıtı” olarak bilinir. Ankara Anıtı veya Yazıtlar Kraliçesi diye bilinen Tapınaktaki kitabe, İmparator Augustus’un yaptığı işleri anlatan dünyadaki en uzun ve sağlam Latince kitabedir. Senatoda okunan metin, Roma’da dikili iki tunç sütuna yazıldıktan sonra kopyaları eyaletlerdeki tapınaklara yazılmıştı. Latince ve Grekçe iki dilde yazılmış kitabeleri dolayısıyla Arkeoloji biliminde “Yazıtlar Kraliçesi” diye meşhur olmuştur.Bunlar; cenaze töreniyle ilgili emir, devletin asker ve para durumu belgesi, servetini varisleriyle Roma halkına bıraktığını bildiren belge, yaptığı işleri kazandığı onur ve harcadığı paraları gösteren çizelgeden oluşmaktadır. Bunlar Augustus’un M.S. 14 yılında ölümünden sonra imparatorluğun bazı kentlerindeki Augustus Tapınaklarının duvarlarına yazılmıştır. Augustus’un Vasiyetnamesi, Ankara Augustus Tapına-ğı’nın duvarlarında iki dilde, Latince ve eski Yunanca yazılmış olarak günümüze değin gelmiştir.

Tapınak, Hrıstiyanlık kabul edilince kiliseye çevrilmiş, Osmanlı döneminde bir ara medrese olarak kullanılmıştır. Önemli kısımları günümüze kadar gelmiş olan tapınak, Anadolu kültür bütünlüğünü en güzel yansıtan bir eserdir.

Kaynakça: Tarih İçinde Ankara. (Abdülkerim Erdoğan, Gökçe Günel, Ali Kılcı)