Doç.Dr. YURİY VASILYEV-CARGISTAY
Saha Türkleri , Türk dünyasının en uzağında, en kuzey ve en doğu ucunda, Sibirya'da, Buz denizinin kıyısında yaşıyorlar. Onların günümüzde yaşadığı vatanları uçsuz bucaksız ormanlar, büyük dağlar, geniş tunduralar, 1,5 km. kalınlığında buz tutmuş topraklardır. Kış 8-9 ay sermektedir. Bu ülkede kışın güneş aylarca doğmaz, yazın ise hiç batmaz. Yakutistan kadar sert iklime sahip bir başka ülke dünya üzerinde yoktur.
Yakutistan elmasın, altının, gümüşün, petrolün, doğalgazın, taş kömürün, demirin, kalayın, uranyumun yurdudur. Bu geniş ormanlar, 700 bin gölün bulunduğu ve değerli av hayvanlarının yaşadığı yerdir. Dünyanın 10 büyük nehrinden biri olan Lena, Yakutistan'dadır ve bu nehrin okyanusa dökülen ağzı 15 km. genişliğindedir. Bu topraklarda yaşayan Saha halkının Oğuz ve Uygur kokenli diller，zengin halk edebiyatları, binlerce yıl oncesine dayanan inançları vardır.
Saha milletinin gururu ve sembolu güneş, at, kımız, kopuzdur. Sahalarda at kutsal bir hayvandır.Saha inançlarına göre atın tanrısı olan Cohogoy-Toyon, dokuz katlı kutsal göğün üçüncü katında güneydoğu tarafında bulunur. Sahaları ve atları korur.
Bunun dışında, Sahalarda Atın oğlu Duray-Bahadır, Dolgan-Sahalarda da Atın oğlu Atalamii-Bahadır adlı Olonho Destanları vardır.
Ata saygıya, Sahalann inançlarında, ayinlerinde çok rastlanır. Mesela, Ihtax bayramı Sahalann yeni yılı, kımız bayramıdır. Buraya gelen adamlar sert kımızı zevkle içer, at etini doyasıya yerler. Ihtax'ta kısrak sütünden yapılan kımızı içmek için pek çok kap kullanılır. Bu kapkacaklar ağaçtan, deriden ve ağacın kabuğundan yapılır.
B.Tarhan
Hepsi ve Fazlası e-kitap : http://www.actaturcica.com/ekitap/TURK_KULTURUNDE_AT_VE_CAGDAS_ATCILIK.pdf
Ayrıca : http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/18/27/166.pdf
Resim : Bezeklik Mağarası resimlerinden. Asya Medeniyetleri Müzesi, Berlin, Almanyahttp://www.smb.museum/en/museums-and-institutions/museum-fuer-asiatische-kunst/home.html
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder