Papazoğlu Evi (sağda) savaş sonrası ilkokul olarak kullanılmıştır.
Pisidya Metropolitliği’nin merkezi olan Isparta’da Rumların nüfusu 1920’lerde 5 bin civarında idi. Rum cemaatinin biri kızlar, diğeri erkekler için iki okulu bulunmaktaydı. 1840 da cemaatin halk kütüphanesi, 1870’den sonra da kültür derneği ve Yoksulsever Kadınlar Derneği vardı. Rumlar Karaman ağzı konuşur,rumcayı okulda öğrenirlerdi. Isparta’nın tek oteli Katina Sakali’ye aitti, aynı zamanda kumarhaneydi. 1921 yılına ait Annuaire Oriental’e göre bölgenin en büyük gülyağı ihracatçısı, aynı zamanda şarap ve sakızlı rakı ticareti yapan N.Temelidis’ti. Aynı ticaret yıllığına göre H.Avrakoğlu, B.Baloğlu ve M.Kehayoğlu-D.Kozma şirketi tahıl tüccarları, H.Basyoğlu, H.Hacıavrakoğlu, Mihalaki Kahramanoğlu-A.Vasiliadis kitre, afyon ve tütün ihracatçıları, A.Ülkeroğlu-F.Kahramanoğlu, P.Hocoğlu gıda maddeleri ticareti, tanınmış halı üretici ve ihracatcıları ise, İ.Papazoğlu, P.Georgiadis, Stiloğlu kardeşler, M. Kehayoğlu, İ.Moraboğlu ve Damianos Vasiliadis idiler.
Ticaret yaparak zenginleşen bazı Rum ve Ermeni tüccarlar çoğunlukta olmak üzere,birçok Ispartalı iş adamı İzmir’e yerleşmişlerdi. Bunlar, Ispartada kalan akarabalarının aracılığı ile topladıkları halı, afyon, gülyağı, deri, kitre gibi ürünlerin İzmirde satarken; İzmirden de Ispartaya ithal mal gönderiyorlardı. İzmir’e giden tüccarlar; Kuleönü istasyonundan trene biner, Keçiborlu, Dinar, Apa, Kaklık, Goncalı, Denizli, Nazilli’ye ulaşır, eğer tren ekspres değilse gece Nazilli’de yatar, ertesi gün öğleyin İzmirde olurdu. Ekspres tren ise Pazar günü hareket eder ve aynı gün İzmir’de olurdu.
İzmirdeki Ispartalılar birbirlerine bağlılıklarını kurdukları Ispartadan Gelenler Derneği ile devam ettirmişlerdi. Dernek Kordondaki Avcılar Kulübünün odalarından birisi kullanıyordu. 1922 de derneğin başkanlığını Dürbeyoğlu Yordan yapıyordu.
Afyon tüccarı Ispartalı Kostandi:İzmir de Ermeni ve Rumların yaşadığı Kasab Hızır mahallesinde oturuyordu. 1862 yılında öldüğünde terekesi 2.509.153 kuruş çıkmıştı. Bu o dönem için oldukça yüksek bir mirasdır.
Ispartalı Biraderler Ticarethanesi: sahiplerini bilmiyoruz. İzmir’de Parmakkapı civarında 1884 yılında kurulmuş bir manifatura mağazasıdır. ”Komersiyal Yuniyon” ve deniz sigorta kumpanyasının İzmir ve Adalar acentesi ve Avrupa halıları ile fes fabrikasının şubesidir. Bankerlik de yapmaktadırlar.
Agop ve Ohannes Ispartalı Efendiler: Tüccardırlar. İzmir’in Ermeni mahallesinde bulunan Ermeni Hastanesinin bütün inşaat masraflarını karşılamışlardır. İzmir’in Karavan Mahallesinde oturan Hacı Ohannesin 1888 ölümünde terekesi 650.000 kuruş idi.
Doktor Dikran Ispartalı: Ermeni Hastahanesinin doktorlarındandır ve hastahanenin idare heyetindedir. Paris’de eğitim görmüştür.
Takfor Ispartalı ve Şurekası: Türk halıları taciridir. Yerleri İkinci Kordondadır.
Bu firmalar ve kişilerin yanı sıra birçok daha küçük ölçekli Ispartalı tüccar İzmir’de faaliyet göstermekteydi. Ayrıca İzmir’de Ispartalı Ferhanesi olarak bilinen bir han da bulunmaktaydı.
Dürbeyoğlu evi Türk Ocağı ve Halkevi olarak kullanılmıştır.
ispartaninkokusu.com.tr/ Alıntıdır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder