1215 yılında İngiltere Kralı Jan’ın(John) Magna Charta’yı kabul etmesi, Orta Çağ'da ilk demokratik gelişme olarak kabul edilmiştir. Magna Charta halkın temel hak ve özgürlüklerinin bir kısmının tanındığı siyasal bir belge niteliğindedir.
Kral Richard’dan sonra Kardeşi Jan İngiltere kralı olmuştur. İngiltere, Fransızlar ile yapılan savaşta Fransa Kralı II. Philip'e karşı başarısız sonuç alınca, bazı soylular ve halk ayaklanmaya başlamıştır. Bu ayaklanmaları bastırabilmek için kral soylulara bazı imtiyazlar vermek ve Magna Charta yani Büyük Şartı kabul etmek zorunda kalmıştır.
Magna Charta’nın bazı önemli maddeleri şunlardır;
1. Bu sözleşme ile Kral halkın onayını almadan veya halktan haksız yere vergi toplamayacaktır.
2. Mahkemeler halka açık yapılacak, adalet satılamayacak, geciktirilmeyecek, hiçbir özgür yurttaş bu haklardan mahsur kalmayacaktır.
3. Yasaları bilmeyen kişiler hâkim, vali, şerif olmayacaktır.
4. Özgür kimseler haksız yere hapis ve sürgün edilmeyecek, mülkleri ellerinden alınmayacaktır.
5. Askere alınmalar düzene konulacaktır.
6. Soylulardan oluşan bir kurul kralın Magna Charta'ya uygun davranıp davranmadığını kontrol edecektir.
Bu ferman ile İngiltere’de kralın yetkileri sınırlandırılmıştır. Mutlak Krallık yönetiminden meşru krallık yönetimine geçilmiştir. Yavaşta olsa demokratikleşme süreci başlamıştır. Parlamento yönetiminin kurulması için uygun şartlar oluşmaya başlamıştır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder